ออกกำลังกายสมองง่ายๆ ป้องกันสูงวัย'สมองเสื่อม'

สัปดาห์นี้แนะผู้สูงอายุหมั่นออกกำลังกายสมอง เรียนรู้สิ่งใหม่ปรับความเคยชินจากสิ่งเดิม ๆ เปลี่ยนสิ่งของบนโต๊ะทำงาน เปลี่ยนเวลาอาบน้ำ-ทานข้าว ช่วยกระตุ้นสมองป้องกันความเสื่อม

จะทำอย่างไรเพื่อป้องกันอาการหลง ๆ ลืม ๆ ในวัยสูงอายุ เป็นคำถามที่วันนี้คุณยาย OK จะพาทุกท่านไปหาคำตอบกัน แต่ก่อนอื่นทำความรู้จักคำว่า “เซลล์ประสาท” กันเสียก่อน  

 โดยปกติเซลล์ประสาทของมนุษย์มีการเจริญเติบโตจนถึงอายุ 5-6 ปี หลังจากนั้นจะ “ไม่มีการเพิ่มจำนวน” ของเซลล์ประสาท แต่ว่าจะสามารถเพิ่มจำนวนของ “แขนงเซลล์ประสาท” ได้ตลอดชีวิต ทำให้มีการเชื่อมโยงของเซลล์ประสาทมากขึ้น เราจึงสามารถเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ได้ตลอดเวลา

 นพ.ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์ บอกว่า แขนงเหล่านี้ทำหน้าที่รับและส่งสัญญาณประสาทไปยังเซลล์ต่าง ๆ รอบเซลล์ประสาท เพื่อให้การทำงานของสมองเป็นไปตามปกติ โดยการเพิ่มจำนวนของแขนงเซลล์ประสาทนี้ เกิดขึ้นจากการเรียนรู้ ถ้าเราเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ มากขึ้น จะมีการแตกแขนงของเซลล์ประสาทมากขึ้นด้วย

“ถ้าเราหัดเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อยู่ตลอดเวลา ไม่ทำอะไรซ้ำซาก จะช่วยกระตุ้นให้สมองแตกกิ่งก้านสาขาเพิ่มขึ้น การทำงานของสมองก็จะดีขึ้นไปด้วยนะครับ ดังนั้นผู้สูงอายุสามารถป้องกันภาวะสมองเสื่อมได้ด้วยการหมั่นออกกำลังกายสมอง เพื่อกระตุ้นการทำงานของสมองครับ” รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวเน้นย้ำ

 นพ.สกานต์ บุนนาค ผอ.สถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ แนะนำว่า ผู้สูงอายุต้องหมั่นออกกำลังกายสมองเพื่อกระตุ้นการทำงานของสมอง โดยวิธีการ “ออกกำลังสมอง” แบบง่าย ๆ โดยสามารถปฏิบัติตามดังต่อไปนี้

 1.ถ้าอยู่บ้าน ลองเปลี่ยนความเคยชินในการรับข้อมูลจากประสาทสัมผัสเดิม ๆ เป็นการใช้ประสาทสัมผัสในด้านอื่น เช่น หลับตาแล้วใช้มือคลำวัตถุว่าเป็นอะไร เพื่อกระตุ้นประสาทในส่วนสัมผัส สลับกิจกรรมที่เคยทำเป็นประจำ ตั้งแต่ตื่นนอน เช่น จากที่อาบน้ำก่อนกินข้าวเปลี่ยนเป็นกินข้าวก่อนอาบน้ำ จะทำให้สมองใช้พลังงานในการทำสิ่งใหม่ ๆ มากกว่าตอนที่ทำกิจกรรมเดิม ๆ

 2.ระหว่างเดินทางให้บริหารสมอง โดยไม่เปิดแอร์แต่เปิดกระจกขณะขับรถ เลือกบริเวณที่มีอากาศบริสุทธิ์ เพื่อเชื่อมโยงประสาทรับกลิ่นและเสียงภายนอกให้ทำงานประสานกันมากขึ้น เปลี่ยนเส้นทางกลับบ้าน หรือเปลี่ยนวิธีการเดินทาง เพราะวิวทิวทัศน์ กลิ่นและเสียงของเส้นทางใหม่จะช่วยกระตุ้นสมองให้สร้างแผนที่เส้นทางชุดใหม่ขึ้นในสมอง เป็นการเพิ่มการทำงานของสมองให้มากกว่าปกติ

 3.ขณะทำงานสามารถฝึกสมองได้ โดยเปลี่ยนตำแหน่งสิ่งของบนโต๊ะทำงานเพื่อสร้างภาพใหม่ ๆ ในสมอง เพิ่มการทำงานของสมองให้มากขึ้น เพราะไม่คุ้นชินทำให้สมองต้องเรียนรู้มากขึ้น พูดคุยกับเพื่อนร่วมงานใหม่หรือคนที่ไม่ค่อยคุยด้วย โดยจำใบหน้า น้ำเสียง หรืออุปนิสัยส่วนตัว เพื่อเติมข้อมูลใหม่ ๆ ให้กับสมอง

 ลองหมั่นสังเกตตัวเองดูว่า...พักหลังมานี้ตัวเราหลง ๆ ลืม ๆ อะไรไปบ้างหรือเปล่า ??? ถ้าสูงวัยท่านใดที่ยังทำงานอยู่ ก็อาจจะลองชวนเพื่อนร่วมงานถกเถียง อภิปรายหรือพูดคุยในประเด็นที่ไม่เคยพูด เพื่อเปิดรับข้อมูลใหม่ ๆ ก็เป็นการฝึกสมองอีกวิธีได้ด้วย

 นอกจากนี้สิ่งที่อย่าลืมทำ คือ หากิจกรรมสนุก ๆ ทำ เพื่อพัฒนาสมองทั้งซีกขวาและซีกซ้าย เช่น วาดรูป สเก็ตช์ภาพต่าง ๆ ถือเป็นการฝึกด้านจินตนาการให้กับสมอง ทำงานฝีมือ หรือประดิษฐ์สิ่งของต่าง ๆ ฟังเพลงภาษาต่าง ๆ เพื่อฝึกความสามารถด้านภาษาของสมองเพิ่มเติม หรือแม้แต่การเล่นปริศนาอักษรไขว้ก็ได้เช่นกัน....

6 August 2562

ที่มา เดลินิวส์

Posted By Nitayaporn/Bungon/Thongpet/Kanchana

Views, 1175